Huisartsenpraktijk van de toekomst staat in Zuid-Limburg

Tussentijds rapport: huisartsenpraktijken leren van elkaar en verwijzen minder naar het ziekenhuis

Het project PlusPraktijken loopt in 2020 ten einde en de voorlopige resultaten
zijn veelbelovend. Tevreden patiënten worden significant minder verwezen door
PlusPraktijken ten opzichte van andere praktijken in de regio, dat gaat over 7%
minder verwijzingen. Deze nieuwe werkwijze kan miljoenen euro’s in de regio besparen.
Maar het belangrijkste is dat de huisartsen binnen deze samenwerking blijvend van
elkaar willen leren. Door elkaars resultaten te bespreken ontstaat er een proces
waarin huisartsen de zorg samen continu verbeteren. Het project is hiermee een
voorbeeld voor de huisartsenzorg in heel Nederland en draagt bij aan de start van de huisartsenpraktijk van de toekomst.

PlusPraktijken: een toekomstbestendige en duurzame eerste lijn
De regio Oostelijk Zuid-Limburg kenmerkt zich door een sterk vergrijzende bevolking
met een lagere levensverwachting en hogere zorgkosten per inwoner dan elders in
Nederland. Door hun centrale positie in de zorg kan de huisarts een belangrijke rol
spelen om deze problematiek aan te pakken. In 2016 zijn daarom 14 huisartsenpraktijken,
zorggroep HuisartsenOZL en zorgverzekeraar CZ gestart met het project PlusPraktijken.
De huisartsen hebben hierin het lef gehad om hun verantwoordelijkheid te nemen en
transparant te zijn naar elkaar. Bijvoorbeeld door in speed dates tussen huisartsen met
veel en weinig verwijzingen hun onderlinge verschillen te bespreken. Deze huisartsen
laten zien dat dit soort samenwerking in de regio een weg is naar goede zorg tegen
lagere kosten. De Academische Werkplaats Duurzame Zorg van Maastricht University
onderzoekt het project en de tussentijdse rapportage laat veelbelovende resultaten zien.
De PlusPraktijken zijn beter in staat om van feedback te leren en zijn significant minder
mensen gaan verwijzen naar het ziekenhuis.

Regionale aanpak richt zich op de beheersbaarheid van de zorgkosten
Niet alleen de huisartsenpraktijken hebben hun werkwijze in dit project geïnnoveerd, ook
de contracten tussen zorgverzekeraar, zorggroep en huisartsenpraktijken zijn vanaf de start van het project anders vormgegeven dan normaal. Zo is er gezamenlijk een set
van deelprojecten ontwikkeld binnen de thema’s patiëntgerichtheid, doelmatige zorg
en samenwerking in de wijk. Daarnaast is er door de zorgverzekeraar het vertrouwen
gegeven aan de zorggroep en de huisartsenpraktijken in de vorm van een vijfjarig contract
om deze deelprojecten door te ontwikkelen, te implementeren en te borgen. De zorggroep
heeft hierdoor de rol van innovator met gedeelde verantwoordelijkheid gekregen en
ondersteunt de huisartspraktijken in het verbeteren en leren van elkaar.

Succesformule: Verplaatsen, voorkomen en vervangen
Wat maakt in dit project een praktijk nu een PlusPraktijk en waar willen we met alle
praktijken naartoe? Met ondersteuning van de zorggroep proberen deze praktijken
gezamenlijk de eerste lijn te versterken. Deze ondersteuning bestaat uit het aanbieden
van scholing, het verstrekken van accurate en relevante benchmark gegevens en
het faciliteren van het onderlinge leerproces, bijvoorbeeld door het organiseren van
netwerkbijeenkomsten. De zorggroep verstrekt spiegelinformatie die de bewustwording
van de poortwachtersrol van huisartsen vergroot en houvast biedt voor de invulling van
deze rol. De eerder genoemde speed dates zijn een mooi voorbeeld van deze aanpak.

Daarnaast is er een nieuwe vorm van multidisciplinair overleg gestart om de zorg
wijkgerichter te organiseren en is er op het gebied van ouderenzorg aandacht voor
vroegtijdige zorgplanningsgesprekken. Door de inzet van een psychiater vanuit de
zorggroep wordt geprobeerd patiënten zo lang mogelijk in de praktijk te behandelen en,
indien nodig, trefzeker te verwijzen. Middels scholing en continue verbeterplannen is er in
de huisartspraktijken aandacht voor het stimuleren van een actieve rol van de patiënt
in de eigen gezondheid. Dat betekent persoonsgerichte zorg, patiëntgerichte
gespreksvoering, gezamenlijk beslissen, de patiënt centraal en niet alleen de klacht.

Ook teamcommunicatie en consultvoorbereidingen ondersteunen de zelfregie van de
patiënt. Door te investeren in verdere digitalisering van de praktijken kunnen patiënten
online afspraken maken, herhaalrecepten aanvragen en kunnen fysieke consulten
vervangen worden door e-consulten. Deze digitalisering kan consultvoorbereidingen
stimuleren, de zelfregie van de patiënt vergroten en tijd van de zorgprofessional besparen.
Het opstarten en uitwerken van dit soort projecten kost veel tijd, maar de rest van de regio
kan profiteren van de innovaties die bij de PlusPraktijken zijn getest en verfijnd.

Opschaling eigen regio, verbreding andere regio’s
Om het succes van deze aanpak naar andere praktijken in de regio te vertalen is een
ondersteunende en innoverende rol van de zorggroep noodzakelijk. De verzekeraar geeft
de zorggroep hierin het vertrouwen via innovatieve contractering. Dirk Ruwaard, professor
Academische Werkplaats Duurzame Zorg: ‘Het onderzoek naar de PlusPraktijken is een
uitdagend onderzoek. Als academische werkplaats willen we dicht bij het werkveld staan
om op deze manier een bijdrage te leveren aan duurzame zorg.

Uit ons kwantitatieve onderzoek blijkt dat PlusPraktijken meer experimenteren, hun
eigen prestaties meer monitoren dan andere praktijken en gedurende het project hun
patiënten bovendien significant minder naar de tweede lijn zijn gaan verwijzen. Om
te begrijpen welke processen bijdragen aan deze positieve uitkomsten hebben we op
meerdere momenten in het project interviews gehouden met huisartsen, de zorggroep
HuisartsenOZL en verzekeraar CZ. Het bijwonen van netwerkbijeenkomsten waarbij ze
best practices delen en het monitoren van hun eigen prestaties op specifieke doelen helpt
PlusPraktijken om werkwijzen voor patiëntgerichte en doelmatige zorg te ontwikkelen.

Het is daarom belangrijk dat huisartsenpraktijken voldoende capaciteit en tijd hebben om
van elkaar te blijven leren.’

De afgelopen jaren is het concept PlusPraktijken ook in de regio Westelijke Mijnstreek
en Maastricht Heuvelland gestart. Eind 2020 is het Pluspraktijken project afgerond
en daarna zullen de definitieve onderzoeksresultaten gepresenteerd worden. Meer
achtergrondinformatie kunt u vinden op www.pluspraktijken.nl.

 

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt via subsidie van Versterking Eerstelijn
Zuid-Nederland (VEZN)