Inge Jochem: “Gesprek over laatste levensfase wordt te weinig gevoerd”

- 28 February 2023 -

image

Via verschillende projecten, programma’s en netwerken maakt Inge Jochem (hier links op de foto) zich hard voor de zorg voor ouderen in een kwetsbare situatie. Bovenstaande foto laat volgens Inge goed zien waar haar werk om draait. “Het is een kleurrijke puzzel om iemand in zijn laatste levensfase optimaal te ondersteunen. Naasten, vrijwilligers en professionals kunnen ieder een puzzelstukje leggen als ze de oudere op passende wijze bevragen over hoe het plaatje, oftewel de laatste levensfase, eruit moet komen te zien.”

Nieuwe verbindingen

Inge is sinds 2020 programmamanager van de programmalijn Kwetsbare Ouderen. Via verschillende projecten en steeds weer met verschillende professionals werkt ze aan betere en betaalbare zorg voor de oudere én de zorgverlener. “Tijdens corona is er veel aandacht voor ouderen geweest en lukte het om – ondanks de moeilijke omstandigheden – als verschillende organisaties samen te werken aan wat voor onder andere ouderen de beste zorg was. Corona heeft in die zin voor een versnelling gezorgd in de samenwerking. Er zijn nieuwe verbindingen gelegd waar we nu nog steeds dankbaar voor zijn. Dat wilden we vasthouden.”

"Goede zorg vraagt om écht luisteren naar de oudere en zijn naasten, en buiten eigen hokjes denken om die ondersteuning te bieden die de oudere nodig heeft. We moeten echt leren over onze eigen grenzen te kijken.”

Het juiste gesprek

Proactieve zorgplanning is één van de deelprojecten van de programmalijn Kwetsbare Ouderen. Met dit project willen Inge en haar collega’s ervoor zorgen dat vaker het juiste gesprek met ouderen wordt gevoerd over hun laatste levensfase. “Het is zo belangrijk dat huisartsen en specialisten met ouderen in gesprek gaan over wat ze willen en hoe ze hun laatste levensfase voor zich zien. Dat gesprek wordt nog te weinig gevoerd. Dat komt door tijdgebrek, maar het vraagt ook vaardigheden om zo’n gesprek te voeren.  Als je écht weet wat een oudere wil in zijn of haar leven, dan pas kan je passende zorg bieden. Soms is doorbehandelen niet de beste optie. Goede zorg vraagt om écht luisteren naar de oudere en zijn naasten, en buiten eigen hokjes denken om die ondersteuning te bieden die de oudere nodig heeft. We moeten echt leren over onze eigen grenzen te kijken.” Samen met verschillende professionals gaat Inge met huisartsen en specialisten in de regio in gesprek over hoe je zo’n gesprek over de laatste levensfase goed kunt aanpakken.

Wie zit er tegenover je?

Om het juiste gesprek te voeren, moet je jezelf verdiepen in de persoon die tegenover je zit. Het helpt om inzicht te krijgen in hoe de oudere omgaat met het gegeven dat het leven eindig is en hoe hij of zij deze levensfase wil inrichten.

Samen met Burgerkracht Limburg is onderzocht welke coping- en sterfstijlen veel voorkomen bij ouderen in de Mijnstreek. “Wij zagen vooral drie stijlen vaker terugkomen bij ouderen.”, geeft Inge aan. “Je hebt mensen die heel proactief zijn en bijvoorbeeld met een euthanasieverklaring bij de huisarts aankloppen, maar dan vaak een aantal stappen hebben overgeslagen. Zoals de vraag : wie mag voor mij beslissen als ik het zelf niet meer kan? Aan de andere kant heb je mensen die het er pas over willen hebben als het zo ver is en tenslotte een groep mensen die er helemaal niet over wil praten.” Het gesprek met ouderen voeren over hun toekomst vraagt om de juiste taal en de juiste vragen. Zo blijkt de term ‘toekomstige zorg’ een veel passendere term dan ‘zorg in de laatste levensfase’. Daarnaast vragen de verschillende coping- en sterfstijlen om een ander gesprek, om andere taal en om andere vragen. Dit jaar worden er vanuit de programmalijn trainingen aangeboden voor huisartsen en specialisten over deze verschillende coping- en sterfstijlen en hoe je het gesprek hier op aanpast.

"Het moet niet zo zijn dat patiënten met een briefje in de hand waarop staat wat ze wel en niet willen naar het ziekenhuis moeten. Daarin hebben we nog een lange weg in te gaan.”

Met een briefje in de hand

Inge en haar collega’s zijn nog met meer projecten bezig waarin zij werken aan betere zorg voor  ouderen in de Mijnstreek. “Denk aan digitale gegevensuitwisseling. Je wil de informatie uit een gesprek over toekomstige zorg goed vastleggen zodat iedere professional er toegang toe heeft. Het moet niet zo zijn dat patiënten met een briefje in de hand waarop staat wat ze wel en niet willen naar het ziekenhuis moeten. Daarin hebben we nog een lange weg in te gaan.”

Daarnaast is Inge bezig met een Regionaal Advies Team Integrale zorg voor Ouderen (RATIO). Een digitaal werkend team bestaande uit een kaderhuisarts ouderengeneeskunde, een specialist ouderengeneeskunde en een geriater die huisartsen advies geeft over het juiste zorgpad voor ouderen, zodat deze niet van het kastje naar de muur worden gestuurd.

Via het project Casemanagement wordt gewerkt aan een vaste casemanager per oudere zodat zij en hun naasten een vast aanspreekpunt hebben bij complexe problematiek.

Meer weten over de programmalijn Kwetsbare ouderen en waar Inge en haar collega’s zich voor inzetten? Neem contact met Inge op via ingejochem@mcc-omnes.nl.