Palliatieve zorg: van goed naar nog beter

Met palliatieve zorg is de regio Zuid-Limburg koploper in Nederland. Al zo’n tien jaar timmeren professionals in de Westelijke Mijnstreek/Oostelijk Zuid-Limburg samen met CZ aan de weg om de zorg voor mensen in de laatste levensfase zo goed mogelijk vorm te geven. Ook internist-oncoloog Fabienne Warmerdam is daar nauw bij betrokken. Als voorzitter en consulent van het Transmuraal Ondersteunend Palliatie Advies Team Zuyderland én, samen met Inge Jochem, als ketenregisseur Palliatieve Zorg. Palliatieve zorg is één van de thema’s van het transformatieplan Mijnstreek. 

Fabienne: ”Iedere burger die ongeneeslijk ziek is en bij wie de kwaliteit van leven aanzienlijk afneemt, moet kunnen rekenen op palliatieve zorg: zorg, steun, begeleiding en behandeling die is afgestemd op de waarden, wensen en behoeften van de patiënt. Dat proberen we goed in beeld te brengen met proactieve zorgplanning. In gesprek kan de patiënt zijn doelen en voorkeuren formuleren, bespreken met familie en zorgverleners, laten vastleggen en indien nodig altijd herzien.”

Hoe lang iemand palliatieve zorg krijgt en hoe palliatieve zorg eruitziet, verschilt van persoon tot persoon. Elk mens gaat anders om met diens laatste levensfase. “Daarom is het voor zorgverleners steeds aftasten hoe de wensen ingevuld kunnen worden en of behoefte er is aan bijvoorbeeld een gesprek. Is die behoefte er (nog) niet, dan is het belangrijk een stapje terug te doen.”

Transmuraal zorgpad palliatieve zorg

Fabienne: “In de 10 jaar dat palliatieve zorg onze aandacht heeft is er veel bereikt. In de eerstelijnszorg zijn de effecten zeker zichtbaar. We hebben veel kennis opgedaan, gaan vroegtijdig met patiënten in gesprek over wat belangrijk voor hen is en bieden goede ondersteuning. Het proces voor de 2^e lijn en specialistische zorgpaden willen we nog meer stroomlijnen en beter inrichten.”

Binnen de regio kunnen generalistisch werkende professionals terugvallen op een expertteam: het Transmuraal Ondersteunend Palliatie Advies Team ofwel TOPAT. In dit transmuraal samenwerkingsverband zitten zorgprofessionals uit eerste en tweede lijn: o.a. huisartsen, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en medisch specialisten. Mocht het nodig zijn, dan kan het team andere experts met affiniteit voor palliatieve zorg inschakelen, zoals bijvoorbeeld een psycholoog of geestelijk verzorger en ook apothekers en pijnspecialisten.

Ambities

Met het transformatieplan Palliatieve zorg willen we o.a. bereiken dat meer mensen dan nu een proactief zorgplan hebben, dat door henzelf en hun zorgverleners in de eerste en tweede lijn kan worden ingezien. Dit als basis voor passende (palliatieve) zorg. Proactieve zorgplanning start vaak bij de huisarts of in het ziekenhuis. Als zorg wordt overgedragen, is het belangrijk dat alle betrokkenen dezelfde taal spreken en weten wat er besproken is met de patiënt en welke afspraken zijn gemaakt om de continuïteit van zorg te garanderen.

“Verbetering van (digitale) gegevensuitwisseling binnen de transmurale zorg staat daarom ook duidelijk op de agenda. Net zoals het (blijvend) vergroten van de kennis van zorgprofessionals. Daarom hebben we binnen het Kenniscentrum Palliatieve Zorg regio Zuyderland aandacht voor het verder inrichten van één loket voor professionals en burgers voor vragen over palliatieve zorg en aandacht voor zorginnovatie, onderwijs en onderzoek. We willen een regionaal interactief communicatieplatform ontwikkelen en juiste en passende inzet van casemanagement mogelijk maken. Genoeg ambities waar we de komende tijd met een heel team de schouders onder zetten. Tot slot kunnen enkele randvoorwaarden zoals bekostiging en governance ook rekenen op een plekje in de transformatie-ambities.”