Veilige en doelmatige farmaceutische zorg vereist veel afstemming

Stroomlijnen medicatieoverdracht en minimaliseren medicatiefouten, doelmatig voorschrijven en kostenbesparing, polyfarmacie. Het is slechts een greep uit de onderwerpen waar de themacoalitie Farmacie Mijnstreek (TC Farmacie) zich mee bezig houdt. Verbonden aan die themacoalitie zijn o.a. vertegenwoordigers van huisartsen, medisch specialisten, (ziekenhuis)apotheken, zorgverzekeraars en Burgerkracht. Hun opdracht: een veilige en doelmatige farmaceutische zorg.  

Het gaat echt om samenwerking

“Op zichzelf zijn geneesmiddelen veilig en effectief. Maar we weten allemaal dat ze niet altijd vrij zijn van bijwerkingen. Altijd moet je rekening houden met de context waarbinnen een patiënt medicatie krijgt.” Aan het woord is Liekele Oostenbrug, maag-darm-lever arts en lid van de Bestuursraad in het Zuyderlandziekenhuis en lid van de themacoalitie Farmacie.  

“Wat slikt de patiënt nog meer, in welke dosering en wanneer, zijn er bijwerkingen? Is dat allemaal voldoende bekend bij alle voorschrijvers? En bij de patiënt zelf? Hoe is de afstemming rondom medicatiegebruik tussen 1e en 2e lijn? Al die processen rondom medicatie zijn best ingewikkeld. Je moet het echt van samenwerking hebben om meer grip te krijgen op veilig medicijngebruik. Binnen de themacoalitie Farmacie willen we processen en afspraken over veilige en doelmatige farmaceutisch zorg op elkaar afstemmen en vereenvoudigen.”  

Rol van de patiënt

Die verbinding leggen en het stroomlijnen tussen alle lagen en disciplines is inderdaad essentieel, net zoals het monitoren van alle processen, aldus Ester Klaassen. Als huisarts en bestuurder HACO Westelijke Mijnstreek betrokken bij de themacoalitie. “Medicatiefouten kunnen altijd voorkomen. Het is aan ons als professionals om medicatie juist voor te schrijven en (bij)werkingen goed in de gaten te houden. En het is óók aan ons om niets voor te schrijven als je weet dat klachten zoals bij een ongecompliceerde blaasontsteking vaak vanzelf overgaan. Dat vraagt soms om een ander gesprek in de spreekkamer en leidt er ook wel eens toe dat patiënten ontevreden de spreekkamer uitlopen. Patiënten zelf hebben ook een belangrijke rol in verantwoord en veilig medicijngebruik, zoals weet wat je slikt en neem medicatie volgens voorschrift in. Maar dat is niet voor iedereen altijd vanzelfsprekend.” 

Landelijk Schakelpunt levert winst op

Om te komen tot een veilige en doelmatige farmaceutische zorg staat binnen de themacoalitie Medicatieoverdracht en het Landelijk Schakelpunt (LSP) prominent op de rol. Volgens Ester en Liekele is het LSP de oplossing voor een effectieve medicatieoverdracht en is hier nog veel winst te behalen.
Met elkaar spreek je af welke medicijngegevens je gaat delen, het LSP is vervolgens de snelweg waarlangs de gegevens worden uitgewisseld. Doel is om een actueel en compleet medicatie-overzicht beschikbaar te hebben voor iedere zorgverlener en iedere patiënt. Oostenbrug: “Er moeten helaas nog veel sloten, drempels en kuilen worden weggewerkt. Privacy en risico’s rondom veiligheid staan in de weg. Hier ligt niet alleen een taak voor de themacoalitie Farmacie. Achterliggende systemen als ICT moeten het mogelijk maken, maar vooral de politiek moet stappen zetten. We zijn blijkbaar nog onvoldoende in staat om het belang van een goede en complete elektronische overdracht van medicatiegegevens via een dergelijk schakelpunt goed over de bühne te krijgen. Daar moeten we op blijven inzetten.” 

MIJN.streek formularium

Omvangrijk aandachtsgebied binnen de themacoalitie Farmacie is ook het MIJN.streekformularium. Ester: “Het MIJN.streekformularium is een transmuraal digitaal naslagwerk en voorschrijfsysteem voor gemaakte medicatie-afspraken in de Mijnstreek. Het uiteindelijke doel is dat alle huisartsen en medisch specialisten voorschrijven volgens de afspraken in het MIJN.streekformularium en alle apothekers medicatie op die wijze uitgeven. Dat moet leiden tot betere kwaliteit, meer veiligheid en kostenbeheersing bij het voorschrijven van geneesmiddelen.”  

Via het elektronisch voorschrijfsysteem wordt het formularium binnen de huisartsenpraktijken al dagelijks gebruikt. Voor de 2e lijn worden de mogelijkheden nog onderzocht. Liekele: “Er zitten nog weeffouten in bijvoorbeeld als het gaat om vergoedingen. Medisch specialisten zouden beter aangehaakt mogen zijn, maar op onderdelen loopt het goed.” 

Farmaceutisch Toets Overleggen

Ester: “Farmaco Therapeutisch Overleggen (FTO) zijn in het leven geroepen om de afspraken die we met elkaar maken over medicijnen te laten landen bij de achterban en meer draagvlak te creëren. We kijken hoe we die overlegvormen zo goed mogelijk kunnen faciliteren en sluiten zoveel mogelijk aan bij bestaande structuren, om vooral ook op deze manier verbinding te leggen en het gesprek over veilige en doelmatige medicatie op gang te brengen.
De themacoalitie Farmacie biedt vanaf 1 april een programma aan voor FTO groepen waarin vier thema’s worden aangeboden, namelijk longmedicatie, urologische spasmolytica, polyfarmacie kwetsbare ouderen en het PerfectSamen spel. Alle huisartsen en apothekers in de Mijnstreek kunnen hier gebruik van maken.  

Het feit dat we er zijn

Het feit dat we er zijn, is volgens Liekele het succes van de TC Farmacie. “De samenwerking begon rommelig, maar onze rol wordt steeds duidelijker. We hebben goede plannen, doen goede dingen, maar het mag nog wat effectiever. Ik zie de TC Farmacie als een mooie auto, met veel potentieel en een fijne groep inzittenden die nog wat moeite heeft om alle pk’s op de weg te krijgen.”  

Voor vragen over de themacoalitie Farmacie kun je contact opnemen met tcfarmacie@mcc-omnes.nl