De vraag naar zorg blijft stijgen en bezuinigingen treffen nog altijd ook de medische sector. Met deze ontwikkelingen in het vizier is het belangrijk om de zorg efficiënt in te richten. Met waarborg voor toegankelijkheid van zorg en een gelijkblijvende kwaliteit. De zorgproblemen treffen de regio Zuid-Limburg extra hard. Om in te spelen op deze ontwikkelingen hebben de huisartsen (Westelijke en Oostelijke Mijnstreek), Zuyderland MC, zorgverzekeraar (CZ) en de patiënt (Burgerkracht Limburg) de Kerncoalitie Mijnstreek gestart.
Eén van de projecten onder de Kerncoalitie Mijnstreek is het project Diabetes.
Doel project Diabetes
In dit project richt een projectgroep met (kader)huisartsen, zorggroep Meditta, MCC Omnes, endocrinologen en diabetesverpleegkundigen Zuyderland MC, patiëntenafvaardiging via Diabetes Vereniging Nederland en zorgverzekeraar CZ zich op het volgende doel:
Op 1 januari 2024 is de diabeteszorg in de regio Mijn dusdanigstreek ingericht dat iedereen met type 2 diabetes ouder dan 18 jaar op maat wordt behandeld en een hogere ervaren gezondheid heeft in vergelijking met de situatie in 2020 (start van het project).
Acties
Om dit doel te bereiken zijn vier pijlers geformeerd. Elk bevatten zij een aantal interventies die in de komende jaren worden ingevoerd .
Figuur 1. Visie project diabetes met bijbehorende pijlers en interventies.
Resultaten
In de afgelopen periode heeft de projectgroep Diabetes al een aantal van de interventies geïmplementeerd in de regio Westelijke Mijnstreek. Het gaat hier om:
- Inhoudelijke scholing huisartsen en POH’s. In 2021 hebben huisartsenpraktijken van de regio de mogelijkheid gekregen om de Langerhans cursus te volgen voor een inhoudelijke verdieping op het gebied van diabetes. Uiteindelijk heeft 96% van de huisartsenpraktijken in de regio de Langerhans cursus gevolgd en afgerond.
- Inhoudelijke scholing NHG standaard diabetesverpleegkundigen. Alle diabetesverpleegkundigen van Zuyderland MC hebben op 29 september 2020 een ‘opfriscursus’ van de NHG standaard ‘Diabetes Mellitus type 2’ ontvangen van kaderhuisarts diabetes J. Zuijlen.
- Consultatiemogelijkheden van kaderhuisarts en endocrinoloog. Consultatiemogelijkheid naar endocrinoloog was reeds beschikbaar via het e-meedenkconsult Interne geneeskunde. Per 5 april 2021 is ook het e-meedenkconsult Diabetes kaderhuisarts ingericht, zodat de huisartsen in de regio de kaderhuisarts Diabetes kunnen consulteren.
- Triage van verwijzingen door kaderhuisarts. Vanaf 1 mei 2021 is het triagepunt geïntroduceerd voor verwijzingen rondom diabetes door de kaderhuisarts J. Zuijlen. De huisartsen in de regio zijn gevraagd om niet meer direct te verwijzen naar de poli Diabetes van Zuyderland MC, maar eerst naar het triagepunt Diabetes alwaar de kaderhuisarts de verwijzing trieert en besluit of de verwijzing wordt afgehandeld met een e-meedenkconsult c.q. een verwijzing naar de tweede lijn.
- Stimuleren leefstijl door gebruik te maken van leefstijlprogramma’s. In 2021 is gestart met Club Diabetes met vier pilot huisartspraktijken in de regio.
- Opstellen meetplan voor de evaluatie van het project Diabetes. Indicatoren en meetplan opgesteld (i.s.m. vakgroep HSR en HAG van UM) en tripartite geaccordeerd in de projectgroep Diabetes. In augustus 2021 is het onderzoeksprotocol goedgekeurd door de METC-Z. In het voorjaar van 2022 (vanwege COVID-19) wordt gestart met de 0-meting, inclusief het meten van de patiëntervaringen.
In de komende periode zal de projectgroep Diabetes zich inzetten op de implementatie van de interventies rondom het gebruik van het persoonlijk behandelplan en het uitrollen van de toepassing positieve gezondheid.
Eerste evaluaties
Procesevaluatie
Er wordt op dit moment circa 1 e-meedenkconsulten per maand aangevraagd door de huisartsen in de regio voor de kaderhuisarts (7 in 2021) en nog eens 2-3 e-meedenkconsulten voor de endocrinologen (26 in 2021). De POH’s maken frequenter gebruik van de consultatie diabetes door de diabetesverpleegkundige Meditta M. op ‘t Broek c.q. kaderhuisarts J. Zuijlen (217 in 2021).
Huisartsen verwezen in 2021 104 diabetespatiënten naar de poli Diabetes van Zuyderland, waarbij slechts 4 van deze verwijzingen via het triagepunt van de kaderhuisarts verliepen. Endocrinologen verwezen in dezelfde periode – conform afspraak in de projectgroep Diabetes – 185 diabetespatiënten terug naar de eerste lijn. Hiervan werden vervolgens 2 diabetespatiënten wederom verwezen naar de tweede lijn door de betreffende huisarts.
Netto ontvangen (185-104 =) 81 diabetespatiënten meer zorg in de eerste lijn ten opzichte van de situatie 2020.
Tot slot zijn 27 diabetespatiënten geïncludeerd in het leefstijl programma Club diabetes en 0 in de Meditta Virtuele Kliniek. Reden voor de verlate inclusie van Meditta Virtuele Kliniek is de laatste COVID-19 golf, waardoor de aftrap voor de zorgprofessionals pas georganiseerd is op 17 februari 2022. Vanaf dat moment is ook de inclusie van diabetespatiënten gestart.
Tabel 1. Procesevaluatie project diabetes.
Regio Westelijke Mijnstreek en Echt | Aantallen t/m december 2021 |
E-meedenkconsult diabetes kaderhuisarts J. Zuijlen | 7 |
E-meedenkconsult diabetes endocrinoloog Zuyderland MC | 26 |
Consultatie diabetes diabetesverpleegkundige Meditta/kaderhuisarts J. Zuijlen (via POH) | 217 |
Verwijzing triagepunt kaderhuisarts J. Zuijlen | 4 |
Verwijzing diabetespoli Zuyderland MC | 104 |
Diabetespatiënten terugverwezen naar eerste lijn | 185 |
Diabetespatiënten terugverwezen naar eerste lijn en vervolgens doorverwezen naar de tweede lijn | 2 |
Inclusie diabetespatiënten leefstijlprogramma Club Diabetes (gekoppeld aan buddy) | 27 |
Inclusie diabetespatiënten Meditta Virtuele Kliniek | 0 |
Inhoudelijke evaluatie
Voor de inhoudelijke evaluatie hebben we gekeken naar het aantal verwijzingen (per 1.000 ingeschreven patiënten) uit ZorgDomein naar de poli Diabetes van Zuyderland MC, vanuit de huisartsenpraktijken uit de MCC Omnes regio in de periode 2016 t/m januari 2022 gepresenteerd. De verwijzingen per 1.000 patiënten zijn weergegeven in figuur 2. Er is een duidelijke dalende trend in het aantal verwijzingen per 1.000 patiënten zichtbaar.
Interessant genoeg is dat deze dalende trend wordt ingezet tijdens de start van het project diabetes in 2020; van circa 0,9-1,1 per 1.000 patiënten in 2016-2019 naar 0,57 per 1.000 patiënten in 2021. Hoewel deze resultaten bemoedigend zijn, is belangrijk om te benoemen dat hier zeer waarschijnlijk de uitgestelde zorg door de coronacrisis doorheen speelt. Om deze reden zal de projectgroep Diabetes de komende periode blijven monitoren wat er gebeurt met het aantal verwijzingen naar de poli Diabetes van Zuyderland.
Figuur 2. ZorgDomein verwijzingen Diabetes poli Zuyderland MC per 1.000 ingeschreven patiënten
*Alleen januari